Loading…

#Điểm sách – Vũ Trụ ( Carl Sagan )

Mình đã trở lại, sau gần 1 năm không viết bài gì. Mình bận và có nhiều chuyện xảy ra khiến mình không duy trì viết blog nữa, mặc dù vẫn giữ thói quen đọc – như một thứ lâu bền trong cuộc đời nhiều biến đổi này. Lần này viết trở lại cũng không biết có lâu dài hay không, nhưng mà hôm nay vượt lười để viết, lâu rồi không viết nên câu chữ cũng lủng củng nhưng mà thôi cứ viết thôi. Mình chọn ‘Vũ trụ’ của Carl Sagan cho lần trở lại , đây có thể không phải cuốn hay nhất mình đọc từ năm ngoái đến giờ nhưng nó cung cấp cho mình nhiều kiến thức mới và khiến mình thấy khoa học tự nhiên thú vị hơn nhiều, chứ trước đây mình rất e dè với lĩnh vực này, mà mình thì luôn đánh giá cao những cuốn sách khiến mình thay đổi quan điểm, vậy nên mình nghĩ cuốn sách này xứng đáng dành thời gian để review chỉn chu.


Cuốn sách này không khó đọc như mình tưởng và (có lẽ vì vậy) cũng hay hơn mình tưởng. Một cuốn sách của một nhà vật lý học (rất nổi tiếng và uy tín) nhưng không hề khô khan mà lại rất nhân văn. “Viết như thế này thì mới phổ biến được khoa học chứ nhỉ!” đó là điều mình nghĩ sau khi đọc cuốn này. Trọng tâm của cuốn sách là kiến thức về vũ trụ: từ Trái Đất mà ta đang sống, đến những hành tinh quanh hệ mặt trời, rồi xa hơn là những hệ hành tinh,  thiên hà, ngân hà, hay những thực thể khác như những sao sáng pulsar hay hố đen vũ trụ bí ẩn, giả thuyết về Vụ nổ lớn và những nghiên cứu thú vụ khác về người ngoài hành tinh. Nhưng cuốn sách này không chỉ là như thế, cuốn sách bắt đầu bằng cách lần về lịch sử, khi con người xuất hiện và bắt đầu thắc mắc về những vì sao, rồi qua sự chìm nổi của lịch sử và cùng với nó là sự phát triển nhiều thăng trầm của những nhà tri thức, hiền triết và nhà khoa học, con người dần vượt lên khỏi những định kiến về những gì đôi mắt đánh lừa (khiến ta nghĩ rằng  Trái Đất đứng im) và chiến thắng cả những niềm tin tôn giáo mang nhiều tính áp đặt, cũng như những sai lầm của thế hệ trước để lại, để nhìn nhật Trái Đất và cả Vũ trụ như những gì nó thật sự là. Và rồi điều ấy giúp chúng ta tạo ra những con tàu vũ trụ và lần đầu tiên bay ra khỏi quê nhà Trái đất và tìm hiểu những vùng đất xa xôi. Tác giả sẽ dẫn dắt bạn một cách từ từ, vươn xa dần đến những không gian ngoài Trái đất, một cách chậm rãi nhưng không kém phần thú vị, chẳng hạn như, hóa ra sao Kim – lấy theo tên của thần tình yêu (Venus) là một hành tinh nóng như hỏa ngục còn sao Hỏa thì lại lạnh lẽo vô cùng, rằng sao Mộc suýt nữa thì thành một ngôi sao, nó có cả đống vệ tinh rồi đấy nhưng rốt cuộc thì nó chỉ là một sao xịt 😄 . Các ngôi sao và các hành tinh dù vô cùng phong phú và đa dạng, nhưng nó cũng hoạt động chung một nguyên tắc vật lý , điều khiến chúng ta có thể nghiên cứu và suy luận về những gì đang xảy ra ở những nơi xa xôi kia và cũng giúp chúng ta có thể hiểu được phần nào những gì sẽ tiếp tục xảy ra với những ngôi sao đó và cả với chính thiên hà mà chúng ta đang sống.

Vũ trụ, hiện lên trong trang sách của Carl Sagan, không chỉ là những hành tinh buồn tẻ, quay cuồng như mình vẫn hình dung, mà nó muôn hình muôn vẻ, đầy những điều bí ẩn chưa được khám phá, vô cùng đa đạng và liên tục biến đổi, chỉ là dòng thời gian và cả không gian của Vũ trụ khác với dòng thời gian của con người. Khi nói về Vũ trụ, dòng thời gian và khoảng cách được đo đạc bằng những năm ánh sáng, và quãng thời gian biến đổi là cả trăm nghìn đến cả tỷ năm ánh sáng. Khi so sánh với dòng thời gian của Vũ trụ, ta mới thấy chúng ta thật nhỏ bé tầm thường, những con người với dòng thời gian ngắn ngủi, sống trong một hệ mặt trời là một ngôi sao nhỏ tầm thường ở bên rìa của một thiên hà trong vô vàn những thiên hà của một Vũ trụ vẫn đang giãn nở. Nhưng cũng chính con người nhỏ bé ấy, đang học cách vươn lên cơ thể hữu cơ với trí óc hữu hạn của mình, để tìm hiểu về những gì ở bên ngoài mảnh đất quê nhà –  Vũ trụ mênh mang này.

Không chỉ viết về những hành tinh to lớn , xa xôi, cuốn sách cũng viết về cả những nguyên tố, nguyên tử vô cùng nhỏ bé, cách mà nó vận hành và phản ứng với nhau để cấu tạo nên tất cả chúng ta và có lẽ cả cả Vũ trụ này, thứ giúp chúng ta hiểu và phân tích được những gì đã và đang xảy ra với Vũ trụ chẳng hạn như là: Vụ nổ lớn xảy ra như thế nào ? điều gì sẽ xảy ra khi Mặt trời ‘cháy hết mình’ ? tại sao lại có hố đen ? hay thậm chí là giả thuyết rằng bạn có thể quay ngược lại thời gian nếu bạn an toàn chui qua được nó 😅Nói chung đọc xong cuốn này mình bỗng thấy khá nhiều bộ phim Sci-fic (chẳng hạn như Interstellar ) trở nên make sense hơn rất nhiều và có lẽ cũng dựa vào khoa học rất nhiều chứ không phải không. Vậy nên, lãi kép khi đọc xong cuốn sách này còn là: mình không chỉ biết thêm về khoa học vũ trụ, mà cả về lịch sử loài người, các nhà khoa học đã đặt nền móng cho ngành khoa học nói chung và Thiên văn học nói riêng, cũng như cả những kiến thức sinh học, tâm lý học và hóa lý,… Mọi thứ đều ăn nhập và có mối liên quan hài hòa với nhau, khoa học trở nên thú vị chứ không hề khô khan, nhàm chán như những gì mình vẫn nghĩ.

Một điều khác có thể cảm nhận khi đọc cuốn sách này, là tình yêu của tác giả dành cho Thiên văn học (và có lẽ cả khao khát tìm người ngoài hành tinh của tác giả nữa 🤭) Các trang viết của Carl Sagan cũng rất có tính văn chương, với nhiều câu chuyện nhỏ, những so sánh ví von, và cả những miêu tả rất đẹp và trữ tình, thật sự là hay hơn và dễ đọc hơn rất nhiều những cuốn sách khoa học khác mình từng đọc, nhưng đồng thời nó vẫn giữ được khả năng cung cấp thông tin tuyệt vời đến độc giả. Không dễ dàng gì chỉ để làm 1 trong 2 điều đó chứ đừng nói đến làm một cách hài hòa như cuốn sách này. Ở chương cuối cùng , tác giả thậm chí còn trở thành nhà hùng biện đầy chất nhân văn, để phản đối vũ khí hạt nhân, thứ đe dọa sự sống của hành tinh. Ông cũng tranh luận rằng, chỉ khi con người có thể vượt lên những tranh chấp ích kỷ, và chiến thắng được mối đe dọa lấy chính trí tuệ của mình để tự hủy diệt chính mình, lúc đấy ta mới có thể sống lâu bền và thực sự vươn tới những vì sao.

Tóm lại , đây là một cuốn sách mình thấy rất hay và khá tự hào với bản thân rằng mình đã đọc hết, tuy vậy cũng phải nói rằng là một số kiến thức trong cuốn sách mình cũng đã biết rồi (từ việc đọc những cuốn sách khác trước đó), điều đó khiến cho việc tiếp cận cuốn sách trở nên dễ dàng hơn nhiều. Thế mà mình cũng phải mất khá nhiều thời gian để đọc xong nên là đọc cuốn này cũng không phải là dễ như ăn kẹo đâu, nhưng mà thật sự rất đáng 👌

Share this

Leave a Reply